gayri safi ne demek?

Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH)

Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH), bir ülke vatandaşları tarafından belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) üretilen nihai mal ve hizmetlerin piyasa değeridir. GSMH, bir ülkenin ekonomik büyüklüğünü ve performansını ölçmek için kullanılan temel göstergelerden biridir.

GSMH'nin hesaplanmasında, ülke sınırları içinde veya dışında yaşayan vatandaşların ürettiği değerler dikkate alınır. Bu, bir ülkede faaliyet gösteren yabancı şirketlerin ürettiği değeri içermezken, o ülkenin vatandaşlarının yurt dışında elde ettiği gelirleri içerir.

GSMH'nin Önemi

• Ekonomik Büyüme Ölçütü: GSMH'deki artış, ekonomik büyümenin bir işareti olarak kabul edilir.
• Yaşam Standardı Göstergesi: Kişi başına düşen GSMH, bir ülkenin yaşam standardı hakkında fikir verir.
• Uluslararası Karşılaştırma Aracı: Ülkeler arasındaki ekonomik performansı karşılaştırmak için kullanılır.

GSMH Hesaplama Yöntemleri

GSMH'nin hesaplanmasında temel olarak iki yöntem kullanılır:

1. Harcama Yöntemi: Bu yöntemde, GSMH; tüketim harcamaları (C), yatırım harcamaları (I), devlet harcamaları (G) ve net ihracatın (NX) toplamı olarak hesaplanır.
   • GSMH = C + I + G + NX
2. Gelir Yöntemi: Bu yöntemde, GSMH; ücretler, kârlar, rantlar ve faiz gelirlerinin toplamı olarak hesaplanır.

GSMH ve GSYH Arasındaki Fark

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH), bir ülke sınırları içinde belirli bir dönemde üretilen nihai mal ve hizmetlerin piyasa değerini ölçer. GSYH, ülke içinde üretilen değeri dikkate alırken, GSMH ülke vatandaşları tarafından üretilen değeri dikkate alır. Bu nedenle, bir ülkede faaliyet gösteren yabancı şirketlerin ürettiği değer GSYH'ye dahil edilirken, GSMH'ye dahil edilmez.

Nominal ve Reel GSMH

• Nominal GSMH: Cari fiyatlarla hesaplanan GSMH'dir. Enflasyondan arındırılmamıştır.
• Reel GSMH: Sabit fiyatlarla hesaplanan GSMH'dir. Enflasyonun etkisini ortadan kaldırır ve ekonomik büyümenin gerçek resmini gösterir.

Enflasyon'un reel ve nominal GSMH üzerindeki etkileri bu ayrımı önemli kılar.